اعتماد به نفس مناسب، سلاح كودك در برابر چالش‌هاي دنياست

وقتی که کودکان در حیاط در حال بازی هستند و یکی از آن ها زمین می خورد یا با هم دعوا می کنند معمولا اولین عکس العمل والدین وارد شدن در معرکه و دخالت در آن است. اگر چه این کار غائله را در کوتاه مدت حل می کند اما باعث می شود که اعتماد به نفس آن ها در دراز مدت آسیب ببیند. اگر در انجام کار یا حرکتی بیش از حد به آن ها کمک کنید دیگر نخواهند توانست رمز غلبه بر آن مشکل را پیدا کنند پس بهتر است کمی به آن ها آزادی بدهید و بگذارید در حل مسائل کمی مستقل باشند. در ادامه مطلب به چند روش ساده اشاره می کنیم که با رعایت آن ها توسط والدین می توانیم کودکانی توانمند و دارای اعتماد به نفس بالا داشته باشیم.

بي قيد و شرط عشق بورزيد
اعتماد به نفس كودك وقتي شكوفا مي‌شود كه نوعي علاقه بي قيد و شرط را ببيند، عشقي كه مي‌گويد «دوستت دارم، هركه باشي و هرچه انجام بدهي». وقتي كودكتان را صرفنظر از توانايي هايش، مشكلاتش، اخلاقش، يا قدرتش مي‌پذيريد، به او بيشترين كمك را مي‌كنيد. بنابراين، او را در عشق خود غرق كنيد. او را تا مي‌توانيد بغل كنيد، ببوسيد و به پشتش بزنيد و فراموش نكنيد به او بگوييد كه چقدر دوستش داريد. وقتي مجبوريد در موردي به او تذكر بدهيد ، به او بفهمانيد تذكر شما در مورد  رفتارش  است و نه خودش . مثلا، به جاي اين كه بگوييد «خيلي پسر شرّي هستي. چرا درست نمي‌شي؟ به او بگوييد، «لطفا تو خونه فوتبال بازي نكن. فوتبال بازي بيرون از خونه است».

اشتباهاتشان را تصحیح نکنید
اگر کودکتان در حال حل کردن یک معما یا پازل است و شما می بینید که قطعات پازل را در جای نادرستی قرار داده است نباید وارد عمل شده و راه حل را به او بگویید. بگذارید لذت فهمیدن اشتباه و تصحیح آن را خود کودک تجربه کند حتی اگر اشتباه او مدتی به طول بیانجامد و زمان زیادی را به حل مسئله اختصاص بدهند. چیزی که ما به عنوان اشتباه می بینیم از نظر آن ها اصلاً اشتباه محسوب نمی شود. اشتباه کردن جزئی از پروسه یادگیری در کودکان است. وقتی کودکی خودش اشتباهش را تصحیح کند اعتماد به نفسش افزایش پیدا می کند.

اعتماد به نفس مجموعه‌اي از باورها و احساساتي است كه ما در مورد خود داريم 

  
محدوديت‌ها را يادش بدهيد
چند قانون منطقي براي كودك خود وضع كنيد. مثلا، اگر به او مي‌گوييد كه موقع دوچرخه سواري در خيابان بايد كلاه  سرش بگذارد، اجازه ندهيد بدون كلاهش به خانه دوستش برود. اگر بداند كه بعضي قوانين خانوادگي نقشِ روي سنگ شده اند، احساس امنيت بيشتري مي‌كند و به زودي بر طبق انتظارات شما زندگي خواهد كرد. فقط بكوشيد واضح و باثبات باشيد  و نشان دهيد كه به او اعتماد داريد و از او انتظار داريد كه كار درست را انجام دهد.

کودکان را با محیط اطراف آشنا کنید
بچه ها را بیرون ببریدو با آن ها بازی کنید زیرا این کار تاثیر زیادی در افزایش اعتماد به نفس آن ها خواهد داشت. هر چه کودکان بیشتر ریسک کنند و با چالش های جدید آشنا شوند بیشتر و بهتر می توانند از پس آن ها بربیایند. علاوه بر این کودکان در فضای بیرون از خانه فرصت و فضای بیشتری برای کنجکاوی و جست و خیز و تجربه های تازه دارند. همچنین این کار از لحاظ جسمی و بدنی نیز کودک شما را تقویت خواهد کرد. هرچه کودک قوی تر بوده و با محیط اطراف آشنایی بیشتری داشته باشد به همان اندازه نیز اعتماد به نفس او بیشتر خواهد بود.

از ريسك كردن‌هاي سالم استقبال كنيد
كودكتان را به كشف چيزي تازه، مثل خوردن غذايي متفاوت، يافتن دوستان تازه، يا اسكيت سواري تشويق كنيد. با اين كه هميشه احتمال شكست وجود دارد اما بدون ريسك كردن موفقيت هم به دست نمي آيد. پس به كودك خود اجازه‌ي تجربه‌هاي كم خطر را بدهيد و در مقابل تقاضاهاي او در دخالت خود مقاومت كنيد. مثلا سعي نكنيد به محض اين كه از خواندن كلمه‌اي دشوار احساس ياس كرد، او را «نجات» دهيد. پريدن وسط كار او و گفتن اين كه «خودم مي‌كنم» او را وابسته بار مي‌آورد و اعتماد به نفس ِ او را كم مي‌كند. شما با برقراري تعادل در نياز به حمايت از او و نياز او به تجربه كردن كارهاي تازه اعتماد به نفسش را شكل خواهيد داد.

اعتماد به نفس با رشد كودك تغيير مي‌كند، چرا كه تحت تاثير تجربيات كودك قرار مي‌گيرد

  
آن ها را تشویق کرده و به آن ها جایزه بدهید ولی در این کار زیاده روی نکنید
اگر دائماً به کودک خود بگویید که "تو خیلی باهوش هستی”، کودک شما بعد از چندین بار شکست در حل مسایل به هوش خود شک خواهد کرد. کودک باید بداند که برای رسیدن به موفقیت در هر کار یا فعالیتی باید سخت تلاش کند. درک این موضوع باعث می شود که در آینده توانمندی بیشتر و بهتری در حل مسائل زندگی روزمره داشته باشند. اگر کودکتان گفت که "من این خانه را ساخته ام” شما برای تشویق او می توانید لبخند بزنید و بگویید”بله البته که تو این کار را کردی. کارت عالی بود”. با این تشویق متعادل می توانید با کودک همراه شوید. هیچ وقت کار کودک را ارزش گذاری نکنید.

از اتفاقات مثبت تجليل كنيد
همه تشويق  پذير هستند، بنابراين سعي كنيد چيزهاي خوبي را كه كودكتان در روز انجام مي‌دهد با صداي بلند اعلام كنيد. مثلا به پدرش بگوييد «پيتر امروز همه تكاليفش را سريع انجام داد». با اين كار او را در معرض  تحسين خود و پاسخ دلگرم كننده‌ي پدرش قرار مي‌دهيد. واضح و مشخص بيان كنيد. به جاي اين كه بگوييد « خوب بود» بگوييد «ممنون كه ميز شام را چيدي». اين دركِ انجام كار و ارزش فردي را در او بالا مي‌برد و به او اجازه مي‌دهد دقيقا بداند چه كاري را درست انجام داده است.

کمی عقب بایستید و دخالت نکنید
 اگر کودکتان هنگام راه رفتن زمین خورد یا اگر دیدید که دو کودک بر سر اسباب بازی با هم درگیر شده اند سریعاً دخالت نکنید. کودکان برای رشد جسمی و ذهنی نیاز به فرصت و فضا دارند به ویژه در شرایطی که دچار مشکل می شوند. وقتی که خودشان مشکلاتشان را حل کنند در آینده انسان های توانمندتری خواهند بود. اگر چه عقب نشستن و نگاه کردن برای والدین بسیار سخت است اما کلیدی ترین نکته در توانمند سازی کودکان به شمار می رود. اعتماد به نفس یعنی این که کودک به خود بگوید "بله من می توانم”. برای تحقق این شعار باید والدین عقب بنشینند و فقط نگاه کنند تا کودک خود مشکلش را حل کند.

منابع:

 rooziato.com
ninisite.com

بیتوته